Kültür

“98 Durağı” Türkmen Köylülerin Geçim Kaynağıydı

Takmak Köyü Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Mehmet Ali Terziler ülkemizin ilk demiryolu hatları arasında yer alan Alaşahir – Uşak hattı ve bu hat üzerinde yer alan köprüler hakkında bilgiler verdi.

Abone Ol

. Terziler ; “İzmir-Eşme hattının 198’inci km’sindeki Türkmen tepesinde buharlı trenlerin su aldığı ve motorunu soğuttuğu bir durak vardır. Bu durağa halk “98 Durağı” adını vermiştir. Tren bu durakta mola verdiğinde eskiden Türkmen köylüleri burada yolculara Ayran ve Armut satarak kendilerine bir gelir sağlamışlardır.” Dedi.

Dünyadaki  ilk demiryolunun 1825 yılında İngiltere’nin Stockton-Derlington kasabalarını birbirine bağlayan 40 km’lik güzergahta yapıldığını hatırlatan Terziler ülkemizin demiryolu serüvenini şu şeklide anlattı; “1856 yılında zamanın  2 emperyalist süper gücü tarafından  Anadolu’nun yeraltı ve yer ustu zenginlik kaynaklarını İzmir limanına kolayca taşıyabilmek amacıyla İzmir (Alsancak)-Aydın ve İzmir (Alsancak)-Kasaba (Turgutlu) hatlarında yapıldı. İzmir-Aydın hattı Fransızlar, İzmir-Turgutlu hattı da İngilizler tarafından yapıldı. İzmir’in başlangıç istasyonu ilk önce Alsancak’tır. Alsancak-Basmane hattı daha sonraki yıllarda yapıldı.  Turgutlu –Alaşehir hattı 1871- 1875 yılları arasında İngilizler tarafından yapıldı.”

Terziler  Alaşehir-Uşak demiryolu hattı 1887 yılında başlandığını, 1897 yılında tamamlanarak hizmete girdiğini belirtti. Terziler hattın özellikleri hakkında şu bilgileri paylaştı; “ 117 km olup, 4 köprü, 21 tünel  ve 7 istasyondan oluşuyor. (İstasyonlar; Killik, Konaklar, Güney köy, Eşme (Elvanlar), Ahmetler, İnay ve Bölme’dir.13’üncü tünel iki kez yazıldığı için son tünelin numarası 20 olarak gösterildi. Orijinal halini bozmamak için de yazı günümüze kadar düzeltilmedi.”

“98 DURAĞI”NIN YAYIK AYRANI ÇOK ÜNLÜYDÜ"

Terziler,  meşhur “98 Durağı”  hakkında da şu bilgileri verdi; “ İzmir-Eşme hattının 198’inci km’sindeki Türkmen tepesinde buharlı trenlerin su aldığı ve motorunu soğuttuğu bir durak vardır. Bu durağa halk “98 Durağı” adını vermiştir. Tren bu durakta mola verdiğinde eskiden Türkmen köylüleri burada yolculara Ayran ve Armut satarak kendilerine bir gelir sağlamışlardır, 98’in yayık ayranı çok ünlüdür”

DEMİRYOLU KÖPRÜLERİ

Terziler açıklamasında  Konaklar ile Güney köy arasında 3 adet demir köprü, 21 adet tünel  olduğu bilgisini verdi. Terziler bu köprü ve tünellerin özelliklerini şu şekilde sıraladı:

-İlk köprü Alsancak’tan itibaren 189’uncu km’ de, Konakları geçince, 130 m uzunluğunda, beş ayaklıdır.

-ikici köprü  199’uncu km’de Türkmen tepeden (98’den)hemen sonra, 180m uzunluğunda, 6 ayaklıdır.           

-Üçüncü  köprü Güney köy’ e 6 km kala 205’inci km’de 90 m uzunluğunda, 3 ayaklıdır.

Bu köprü ve tüneller 1887-1897 yılları arasında İngilizler tarafından yapılmıştır. Bir savaş, düşman işgali olasılığı düşünülerek her birinin ayak tabanların da” imha haznesi” bulunmaktadır.

-En uzun tünel 1 kilometredir. Bazı tüneller biri birine çok yakındır. Trenin ön kısmı tünele girer iken arka kısmı henüz diğer tüneldedir. Köprülerde olduğu gibi iki tünelde de “imha haznesi” bulunmaktadır.

- Eşme (Elvanlar)istasyonundan sonra Ahmetler, İnay, Bölme ve Uşak istasyonları gelir. Buharlı tren döneminde trenler istasyonlarda fazla kaldıklarından istasyonlarda bir çok satıcı bu işlerden geçimini sağlamışlardır. Alaşehir’in tükürük köftesi, Manisa’nın simidi, 98’in yayık ayranı çok ünlüdür. Ankara-İzmir hızlı tren hattı bu hattan tamamen ayrı bir hattır.

HABER  / BAYRAM ALİ KELEŞ