Ar-Ge: Toplum, kültür ve insan bilgisini içeren bilgi birikimini arttırmak ve bunu yeni uygulamalarda kullanmak için yapılan düzenli, yaratıcı çalışmalar olarak tanımlanıyor.
Ar-Ge istatistikleri ekonomik büyüme ve verimlilik, bilim, sanayi ve sosyal politikalarla ilgilenen karar alıcılara politika belirlemelerinde vazgeçilmez bir araç olarak nitelendirilirken, Ar-Ge çalışmaları ile ulusal ve uluslararası raporlarda kullanılmak üzere sektörler, sanayiler, bilimsel alanlar ve diğer sınıflandırma kategorilerinde Ar-Ge faaliyetleri ve bu faaliyetlerin yürütülmesinde kullanılan insan kaynağı ve finansal kaynaklar ile yapılan harcamaların tespiti amaçlanıyor.
AR-GE HARCAMASININ GSYH İÇİNDEKİ PAYI ARTIYOR
TÜİK verilerine göre Ar-Ge harcamalarının gayri safi yurtiçi hasıladaki payı 2023 yılında bir önceki yıla göre artarak son on yılın ön yüksek seviyesine yükseldi. Türkiye’de 2014 yılında yüzde 0,86 olan bu pay 2023 yılında yüzde 1,42’ye yükseldi. 2022 yılında bu rakam yüzde 1,32 düzeyinde kalmıştı.
ŞİRKETLER AR-GE HARCAMALARINDA İLK SIRADA
Sektörel değerlendirmeye bakıldığında ise Mali ve mali olmayan şirketlerin Ar-Ge harcamalarında son 3 yıldır en tepede olduğu görüldü. Geçen yıl şirketler toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 65,1’ni gerçekleştirirken yükseköğretim yüzde 30 devlet ise yüzde 4,9’nu gerçekleştirdi.
KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GAYRİSAFİ YURT İÇİ AR-GE HARCAMASI 2 YILDA 3’E KATLADI
Kişi başına düşen gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması parametresi değerlendirildiğin ise Türkiye’de son 3 yılda kayda değer bir artış gözlendi. 2021 yılında kişi başına düşen Kişi başına düşen gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması (Belirli bir dönem içinde ulusal bölgede yapılan dâhili toplam Ar-Ge harcamasıdır) bin 209 TL iken 2022 yılından 2 bin 338 geçen yıl ise 4 bin 425 TL’ye yükseldi. Bu rakamlara bakıldığında Ar-Ge harcamalarının iki yılda neredeyse 3 kat arttığı görüldü.
DEVLET EN ÇOK SAVUNMA ALANINDA AR-GE HARCAMASI GERÇEKLEŞTİRDİ
Seçilmiş sosyo-ekonomik amaca göre genel devlet Ar-Ge harcama paylarına ilişkin verilerde paylaşıldı. Buna göre Türkiye’de savunma sanayine yapılan Ar-Ge harcamaları yüzde 34,02 ile ilk sırada yer aldı. İkinci sırada Ulaşım, telekomünikasyon ve diğer altyapılar yer alırken yüzde 15,09 ile tarımsal Ar-Ge çalışmaları listenin 3’ncü sırasında. Bu parametrede en az Ar-Ge çalışması yapılan alan ise Eğitim oldu.
UŞAK VE BÖLGESİ TÜRKİYE 6’NCISI OLDU
TÜİK yayınladığı çalışmasında İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması 2.Düzey'e göre gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamalarına da yer verdi. Paylaşılan istatistiklere göre Uşak’ında içinde yer aldığı TR33 Ekonomik bölgesi (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) 6 milyar 906 milyon TL’lik Ar-Ge harcamasıyla Türkiye 6’ncısı oldu. Bu alanda lider konumda olan Ankara ekonomik bölgesi 2023 yılında 112 milyar 201 milyon liralık Ar-Ge harcaması yaparken onu 109 milyar 72 milyon lira harcamayla İstanbul izledi. Geçen yıl en düşük Ar-Ge harcamasına sahip ekonomik bölge ise Kastamonu, Çankırı , Sinop bölgesi oldu, burada bir yıl boyunca 1 milyar 18 milyon liralık Ar-Ge harcaması gerçekleştirildi.
