2025 yılından başlayarak izleyen vergilendirme dönemlerinde uygulanmak üzere, 28/09/2024 tarih ve 32676 sayılı Resmi Gazete ile ‘’ Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’’ nde çeşitli güncellemeler yapılmıştır.
Yeni yayımlanan tebliğ ile şirket kazançlarından etkin olmayan istisna ve indirimlerin negatif etkisini azaltarak, ticari bilanço karı üzerinden Asgari Kurumlar Vergisi uygulayıp vergi gelirlerinin artırılması hedeflenmektedir.
Uygulanacak Mükellefler
· Kurumlar Vergisi Kanunu’nda sayılan mükellefler Asgari Kurumlar Vergisi yükümlülüğü bulunmaktadır.
· Türkiye’de elde ettikleri gelirlerini Kurumlar Vergisi Beyannamesi ile beyan eden dar mükellef kurumlar da ilgili madde kapsamında vergilendirileceklerdir.
· Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30.Maddesine göre vergisi tevkif suretiyle alınan kazanç ve iratların beyanı dar mükelleflerin tercihine bırakılmıştır. Bu kapsamda ilgili kurumların kazanç ve iratlarından dolayı beyanname vermeleri durumunda asgari kurumlar vergisine tabi olacaklardır.
Uygulanmayacak Mükellefler
· Asgari Kurumlar Vergisi, ilk defa faaliyete başlayan kurumların, faaliyete başladıkları hesap döneminden itibaren 3 (üç) hesap dönemi boyunca ilgili madde hükümleri uygulanmayacak,
· Kurumlar Vergisinden muaf kurumlar
· Gelir Vergisi mükellefleri
İlgili tebliğe göre Asgari Kurumlar Vergisi yükümlülüğü 2025 yılında başlayacak olsa da, ilk defa 2023 yılında faaliyete başlayan kurumlar 2025 yılında, 2024 yılında faaliyete başlayan kurumlar 2025 ve 2026 yıllarında ilgili madde hükümlerine tabi olmayacaklardır.
Yine aynı tebliğe göre şirket birleşme, devir, tür değişikliği, kısmi ve tam bölünme suretiyle faaliyete başlayan kurumlar, ilk defa faaliyete başlayanlara uygulanan 3 dönemlik muafiyet kapsamında değerlendirilmeyeceklerdir.
Uygulanacak Dönem
2025 yılından başlayarak izleyen vergilendirme dönemlerinde, özel hesap dönemine tabi kurumların 2025 vergilendirme döneminden başlayarak izleyen dönemlerde elde edilen kazançlarına uygulanacaktır. Asgari Kurumlar Vergisi Geçici Vergi dönemlerinde de uygulanacaktır.
Asgari Kurumlar Vergisi Oranı ve Hesaplaması
02/08/2024 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete ile 7524 sayılı Kanun’un Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/C maddesiyle Kurum Geçici ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci ve 32/A maddeleri hükümlerini dikkate alarak hesaplanan kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’ undan az olamayacağı belirlenmiştir.
Asgari Kurumlar Vergisi hesaplarken, önce normal hükümlere göre beyan edilen matraha göre kurumlar vergisi hesaplanacak, daha sonra yasal düzenlemeye göre yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplanacak. Hesaplanan kurumlar vergisi ile yasal düzenlemeye göre hesaplanan asgari kurumlar vergisi karşılaştırılacak ve bunlardan yüksek olanı tahakkuka esas alınacaktır.
Asgari Kurumlar Vergisi Matrahı (Hesaplanacak Kurum Kazancı ) = Ticari Bilanço Karı + Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler - Kanun’da belirtilen istisna ve indirimler
Asgari Kurumlar Vergisi hesaplanırken aşağıdaki istisna ve indirimler indirilebilecek;
· Tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançları istisnası (KVK Md. 5/1-a),
· Emisyon primi kazanç istisnası (KVK Md. 5/1-ç),
· Yatırım fon ve ortaklıklarının kazancı istisnası (taşınmazlardan elde edilen kazançlar hariç) (KVK Md. 5/1-d)
· Risturn kazanç istisnası (KVK Md. 5/1-i),
· Sat-kirala-geri al işlemlerine yönelik kazanç istisnası (KVK Md. 5/1-j),
· Varlık kiralama işlemlerinden elde edilen kazanç istisnası (KVK Md. 5/1-k)
· Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesi ve devrinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna (4490 sayılı Kanun md.12),
· Serbest Bölgeler Kanunu kapsamındaki kazanç istisnası (3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu),
· Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki kazanç istisnası (4691 sayılı Kanun geçici madde 2),
· Girişim sermayesi fonu indirimi (KVK Md.10/1-g),
· Korumalı işyeri indirimi (KVK Md.10/1-h),
· Kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilen Ar-Ge ve tasarım indirimleri
Ayrıca, hesaplanan yurt içi asgari kurumlar vergisinden,
· Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddenin altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları uyarınca, payları BİST’te ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumlar için belli bir süreye kadar 2 puan, ihracat yapan kurumlar için 5 puan, sanayi sicil belgesine sahip ve fiilen üretim yapan kurumlar için ise 1 puan indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması nedeniyle alınmayan vergiler ile,
· 2 Ağustos 2024 tarihi öncesinde (maddenin yürürlük tarihi) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınmış olan teşvik belgelerindeki yatırıma katkı tutarlarının kullanılması nedeniyle 32/A maddesi hükmüne istinaden ilgili hesap döneminde alınmayan vergi,
İndirilecek ve ödenmesi gereken yurt içi asgari kurumlar vergisi belirlenecektir.
Serbest Bölge Kazanç İstisnası
Serbest bölgelerde üretim yapan kurumlar ürünlerini yurt içine satmaları durumunda elde ettikleri kazançları istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir. Sadece ihracat gelirlerinden elde ettikleri kazançları istisna kapsamında değerlendirilecektir. 01 Ocak 2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlar için geçerlidir.
Bu düzenleme ile kurumlar vergisi indirim ve istisnaları tamamen kaldırılmadan, kurum kazancı üzerinden etkin olmayan negatif etkisinin azaltılarak asgari kurumlar vergisi hesaplanması sağlanacaktır. Vergi de adalet sağlanması adına büyük küçük tüm firmaların bu uygulamadan eşit şekilde vergilendirilmesinin vergi gelirlerine olumlu yansıması olacaktır.
Doğan TÜRKMEN
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir