OEDAŞ, HEFE Enerji firması ile birlikte kontrol edilmediğinde ciddi arızlara yol açabilen elektriksel kısmi deşarjı temassız ve hızlı bir şekilde tespit edebilen cihaz geliştirdi.
Elektrik dağıtım şirketi OEDAŞ, yüksek gerilim elektrik direklerindeki kısmi deşarj kaynaklı arızaların tespiti için Türkiye’de bir ilke imza atarak, bu hatlardaki radyo frekans emisyonlarını ölçebilen sistemi kullanmaya başladı. HEFE Enerji firması ile birlikte geliştirilen radyo frekans sisteminde, araç üzerine bir alıcı yerleştiriliyor. Bu araç seyir halindeyken yanından geçtiği elektrik direklerinde kısmi deşarj olup olmadığını tespit ediyor. Böylece arıza büyümeden müdahale ediliyor ve enerjinin kesintiye uğramasının önüne geçiliyor. Sistemin başarılı tespit oranının yüzde 85’in üzerinde olduğunu söyleyen OEDAŞ Ar-Ge Müdürü Ural Halaçoğlu, “Daha önce tüm enerji hatları tek tek kontrol edilirken şu anda yalnızca arızalı hatlara müdahale ediyoruz. Çalışmalarımıza ciddi bir hız ve verimlilik kazandıran bu sistem enerji kesintilerinin de ciddi ölçüde azalmasını sağlayacak.” dedi.
Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (OEDAŞ), Türkiye’de bir ilke imza atarak elektrik direklerindeki kısmi deşarj kaynaklı arızaların tespiti için bu arızanın radyo frekans emisyonlarını ölçebilen sistemi kullanmaya başladı. Dünyada da sayılı örnekleri bulunan sistem, HEFE Enerji firması ile birlikte geliştirilirken testleri ise Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) tamamlanacak.
“ÇOK HIZLI VE İSABETLİ TESPİT YAPABİLİYOR”
OEDAŞ Ar-Ge Müdürü Halaçoğlu radyo frekans sisteminin çalışma prensibini şu sözlerle anlattı; “Bu sistemde bir araç üzerine proje kapsamında özel olarak tasarlanan alıcı monte ediliyor. Araç belirli bir hızda seyir halindeyken sağındaki ve solundaki tüm direklerde kısmi deşarj olup olmadığını tespit ediyor. Burada başarılı tespit oranımız yüzde 85’in üzerinde. Ardından saha ekiplerimiz tespit edilen direklerde MEMS mikrofon ile dinleme yapıyor ve sonrasında onarım çalışmaları yapılıyor. Dolayısıyla tüm direklerde tek tek MEMS mikrofon ile dinleme yapmak yerine yalnızca radyo frekans ile kısmi deşarj tespit edilen direklerde işlem yapılıyor. Bu da kısmi arızanın çok daha hızlı tespit edilmesini sağlıyor ve enerjinin kesilmesine neden olacak büyüklükte bir arıza oluşmadan çalışmalar tamamlanıyor. Çalışmalarımıza ciddi bir hız ve verimlilik kazandıran bu sistem enerji kesintilerinin de ciddi ölçüde azalmasını sağlayacak.”
Halaçoğlu, OEDAŞ Ar-Ge departmanı olarak bu sistemin yanı sıra 21’i aktif toplam 33 proje üzerinde çalıştıklarını, elektrikli araçlardan yenilenebilir enerji kaynaklarına pek çok alanda geleceğin teknolojilerine odaklandıklarını belirtti.
KISMİ DEŞARJ NEDİR?
Elektrik Mühendisliği 5. Olağan kongresi kitabında yer alan Elektriksel İç Kısmi Boşalmalara Boşluk Boyutlarının Etkisi başlıklı makalede kısmı deşarj önemi şu şekilde anlatıldı; “Elektriksel kısmi boşalma olayı alan şiddetinin yerel olarak ortamın delinme alan şiddetinden büyük olduğu yerlerde görülen tam olmayan ancak kendi kendini besleyebilen bir boşalma olayıdır. Bu olaya eğrilik yarıçapı, elektrotlar arası açıklığa göre küçük olan elektrotlarda ve yalıtkan maddelerin içinde veya yalıtkan maddeler ile elektrotlar arasındaki küçük boşluk veya aralıklarda rastlanır. Kendini ısı, ışık, elektromagnetik dalga, koku ve kimyasal bozulmalar şeklinde belli eden bu olay yalıtımın dolayısıyla aygıt ve sistemin güvenilirliğine, kalitesine ve ömrüne etki eder.
Kısmi boşalmaların varlığının belirlenmesi, ölçülmesi, yerinin bulunması ve olayın değerlendirilmesi işlemleri, etkenlerin çokluğu nedeniyle çok yönlü, hızlı ve kolay bir şekilde, üzerinde kuramsal ve
deneysel incelemeler yapına olanağını veren bilgisayar destekli çalışmaların önemini artırmış, kısmi
boşalmaların ölçülmesi, izlenmesi ve değerlendirilmesinde sinir ağlarının kullandığı uygulamalara hız
kazandırmıştır.”
HABER MERKEZİ
