UŞAK'TA BUGÜN VEFAT EDENLERİ GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Yayınlanan açıklamada ülkemizde bu kanser türlerinin hem erkeklerde hem de kadınlarda 3. sırada yer aldığı hatırlatıldı. Kalın bağırsak kanseri evreleri incelendiğinde vakaların yüzde 20,9’u uzak evrede tespit edilebiliyor.
Her yıl Mart ayı boyunca, Kalın bağırsak (Kolorektal) kanseri farkındalığını artırmak, kalın bağırsak kanseri taramasının önemini vurgulamak ve kişinin kalın bağırsak, rektum veya anüs kanserine yakalanma riskini azaltabilecek sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarını teşvik etmek için çeşitli etkinlikler düzenleniyor.
VAKALARIN 5’TE BİRİ GEÇ EVREDE TESPİT EDİLİYOR
Türkiye Birleşik Veri Tabanına göre, ülkemizde bu kanser türleri hem erkeklerde hem de kadınlarda 3. sırada yer almaktadır. Erkeklerde görülme sıklığı yüz binde 25,5 kadınlarda ise 15,0 . Bir yılda yaklaşık 20 bin kişi kalın bağırsak kanseri tanısı alıyor. Kalın bağırsak kanseri evreleri incelendiğinde vakaların yüzde 20,9’unun uzak evrede olduğu görülüyor.
ERKEN EVREDE TESPİT EDİLİRSE TEDAVİSİ MÜMKÜN
Erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebilir bir hastalık olan kalın bağırsak kanserlerinde tarama programlarının uygulanması ile söz konusu hastalığın görülme sıklığı ve ölüm oranı üzerinde çok olumlu kazanımlar sağlandığı yapılan birçok çalışma ile ortaya konmuştur.
BUNLARA DİKKAT!
Uşak İl Sağlık Müdürlüğü konuya ilişkin yaptığı açıklamada Kalın bağırsak kanserinin değiştirilebilir risk faktörlerini şu şekilde sıraladı;
- Aşırı kilolu veya obez olmak (Dünyada bir yılda ortalama 110 bin vakanın obeziteye bağlı gerçekleştiği tahmin edilmektedir.)
- Fiziksel olarak aktif olmamak,
- Fazla miktarda işlenmiş (sosis, salam ve benzeri) veya işlenmemiş kırmızı et (sığır, kuzu, karaciğer ve benzerleri) tüketimi
- Tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı,
- Alkol kullanımı (Dünyada bir yılda ortalama 160 bin vakanın alkol kullanımına bağlı gerçekleştiği tahmin edilmektedir.)
- Diyabet ve insülin direnci varlığı,
- Kolesistektomi
KALITSAL RİSK FAKTÖRLERİ
Açıklamada kalın bağırsak kanserinin değiştirilemez risk faktörleri hakkında ise şu bilgiler verildi:
- Cinsiyet (hem insidans hem de ölüm oranları erkeklerde kadınlara göre önemli ölçüde daha yüksektir.)
- İleri yaş,
- Irk ve etnik köken,
- Kişide kalın bağırsak poliplerinin veya kalın bağırsak kanseri öyküsünün bulunması,
- Kişide inflamatuvar bağırsak hastalığı (Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı) öyküsünün varlığı,
- Ailede kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsünün olması
- Kalıtsal bir sendromun varlığı (Lynch Sendromu, adenomatöz ,hamartomatöz polipozis sendromları vb)
- Tip 2 diyabet hastası olunması,
- Akromegali varlığı,
- Böbrek transplantasyonu geçirmiş olmak,
- Androjen yoksunluğu tedavisi almış olmak,
- Kistik fibrozis varlığı,
- Abdominopelvik radyasyon öyküsünün olması,
KALIN BAĞIRSAK KANSERİNİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uşak İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada kalın bağırsak kanserinin, tümörün bulunduğu bağırsak bölgesine göre farklı belirtiler gösterebileceği gibi hiçbir belirti vermeden de oluşabileceği vurgulandı. Belirti göstermesi durumunda bulunduğu bölgeye göre farklı şikayetlere sebep olabileceği hatırlatılırken genel belirtiler şu şeklide sıralandı:
- Bağırsak alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi,
- Bağırsakta tam boşalmama hissi,
- Parlak ya da koyu kırmızı kanla karakterize rektal kanama,
- Dışkının koyu kahverengi veya siyah görünmesine neden olabilecek kanın varlığı,
- Karında şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikâyeti,
- Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı,
- Kansızlık (Anemi), halsizlik, yorgunluk,
- Ağrılı dışkılama,
- Kitle,
KALIN BAĞIRSAK KANSERİ NASIL TESPİT EDİLİR?
Uşak İl Sağlık Müdürlüğü hastalığın tanısıyla ilgili olarak şu tavsiyelerde bulundu: “Diğer bazı kanserlerde olduğu gibi Kalın bağırsak kanserleri de genellikle iyice büyüyene kadar belirti vermezler. Bu sebeple amaç, daha belirti vermezken tümörü ortaya koymak olmalıdır. Belirtiler gelişmeden önce bir kişinin kanser için taranması, poliplerin ve kanserin erken tanınmasında yardımcı olur. Erken tanı konulduğunda kolorektal kanserin tedavisi de daha etkin olabilmektedir. Bu nedenle, genel olarak 50 yaş üstü kişilerde taramaya başlanmalı, kolorektal kanser için artmış riski olan kişilerde ise tarama programına daha erken yaşlarda başlanmalıdır.”
KALIN BAĞIRSAK KANSERİNİN TEDAVİSİ VAR MI?
Konuya ilişkin yapılan açıklamada kalın bağırsak kanserinin tedavisinin nasıl yapıldığı şu şekilde anlatıldı; “ Erken evre Kalın bağırsak kanserinin temel tedavisi cerrahi girişimdir. Kalın bağırsak kanseri tedavisinde "kolektomi" adı verilen cerrahi işlem uygulanır. Kolektomi, kalın bağırsağın bir kısmının ameliyatla çıkarılması anlamına gelmektedir. Tümör içeren bağırsak bölümü ve bu bölüme komşu lenf bezleri bu işlemde çıkarılmaktadır. Kalın bağırsak kanserinin tedavisinde hastalığın evresine göre kemoterapi, Radyoterapi hedefe yönelik ilaçlar ve immunoterapi seçenekleri mevcuttur.”
KALIN BAĞIRSAK KANSERİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALI?
Açıklamanın son bölümünde hastalıktan korunmak için alınması gereken önlemler şu şekilde anlatıldı: “ Kalın bağırsak kanserini önlemek için atılması gereken en önemli adımlardan biri tarama programı olmakla birlikte, aşağıdaki sağlıklı yaşam davranışlarını uygulamak da diğer birçok kanserden olduğu gibi kolorektal kanserlerden korunmada önemlidir:
- Sağlıklı kiloda olmak ve bunu sürdürmek,
- Kırmızı ve işlenmiş et tüketimini sınırlandırmak ve daha fazla taze sebze, meyve ve tam tahıl ürünü tüketmek,
- Posa içeriği yüksek besinlerin tüketimini artırmak. (Posa içeriği en yüksek besinler sırasıyla; kuru baklagiller, tahıllar ve sebze-meyvelerdir.)
-Günde 30-60 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak (tempolu yürüyüş, bisiklete binmek gibi)
-Sigara ve alkol kullanmamak,
50-70 YAŞ ARALIĞINDA KALIN BAĞIRSAK KANSERİ TARAMASI ÜCRETSİZ
Taramalar kapsamında Uşak’ genelinde tüm Aile Sağlığı Merkezlerinde 50-70 yaş arasında kadın ve erkek nüfusa; kalın bağırsak kanseri taraması gaitada gizli kan kiti yardımıyla hızlı, pratik ve güvenilir şekilde 2 yılda bir Ücretsiz olarak yapılıyor. Uşak İl Sağlık Müdürlüğü 50 yaşından sonra her 10 yılda bir kolonoskopi öneriyor.