Acaba toplumun bir ferdi olarak bulunduğu topluma, kentine, çevresine hizmet etmenin erdemli insan olmanın da bir gereği olduğuna inananların giderek azaldığı bir toplumda yaşadığımızın da farkında mıyız?
Acaba merak ettiniz mi? Erdemli insan olmanın gereği nedir? Sizleri bilmiyorum ama bunca yıldır ben hep merak etmişimdir. Erdemli olmak bilgili olmak mıdır, ilkeli insan olmak mıdır yoksa kendini yenileyebilmek veya güvenilir olmak mıdır diye. Bir yerde ERDEMLİ İNSAN, yaşamını aklı ile yöneten, tüm karar ve davranışlarına aklı ile yön veren insan değil midir?
Erdem aslında bilgidir. Hep duyarız, işitiriz ya da kitaplardan okuruz. Bazıları erdemi bilgi olarak tanımlar, ancak bilgi sahibi olan herkes erdem sahibi olur mu? Bazıları ise bilgi, değişmez olanın bilgisidir, o da akılla korunur ve bilge doğru bilgiye sahip kimsedir” derler.
Geçenlerde merak ederek birazcık sözlük karıştırdım. Sözlükte erdem sözcüğü "ahlakın övdüğü alçak gönüllülük, yiğitlik, doğruluk gibi niteliklerin genel adı, fazilet" ve "insanın ruhi olgunluğu" diye tanımlanıyor. Bu konuda biraz daha araştırıldığında erdemli olmanın, ancak bilgi sahibi olmakla mümkün olduğu görülmez mi? Erdem, kendini YENİLEYEBİLMEKTİR, İLKELİ, DÜRÜST OLMAKTIR, GÜVENİLİR olmaktır. Dayanışma, tolerans ve tevazudur.
Bir yerde de erdem, KARARLILIK, PAYLAŞMACILIKTIR. Her ortamda ve konumda GÖREV YAPTIĞI KURUMA, BULUNDUĞU TOPLUMA, KENTİNE, BELDESİNE, YAŞADIĞI YERE VE ÇEVRESİNE hizmet etmektir. Yani bulunduğu topluma ve çevreye kente hizmet etmenin ERDEMLİ İNSAN OLMANIN BİR GEREĞİ olduğu inkar edilebilir mi?
İrdelemekten adeta zevk aldığım bu konuyu izin verirseniz biraz daha açayım: Erdem, CESARETTİR. İnsanların gönlünü aklıyla uzlaştırmak ve aynı zamanda VİCDAN MUHASEBESİ yapabilmektir. Erdem ADİL olmaktır. İyi, doğru ve güzele gidiştir. Dolayısıyla erdemli olmak bilgi sahibi olmakla olanaklıdır ve bu da insana mutluluk sağlamaz mı?
Erdem, herhangi bir dışsal baskı olmaksızın gerçekleştirilen özgür bir davranıştır. İnsanoğlu istenci ve aklı nedeniyle, iyiyi, güzeli, doğruyu ve erdemleri seçebilecek konumdadır. Seçim yapmak, yaşamı deneyimlerimizde en önemli kavramlardan birisidir. Erdem aşırı uçlarda bulunmaz. Ölçülü ve dengeli olmaktır. Erdem, özgürlüğe giden yolda, cesaretin yol arkadaşı, insanın kendini tanıması, kendini bilmesi, erdem bir yerde tüm sorumluluk bilinciyle hareket etmek ve sorumluluk-almak değil midir?
Erdem, varlığın bilincidir. Erdem, akla uygun davranmaktır. İnsanın güçlerini kullanmasıyla eş anlamlıdır. Erdem, nesnelerin doğal niteliklerine uygun davranmaktır. Erdem, haz almada ölçülü olmaktır. Kişinin KENDİ KENDİNİN YARGILAMASIDIR. Erdem, bir içgüdü işi değil, bir akıl işidir. Aslında erdem, insanın insanüstüne ulaşmak için harcadığı çaba da değil midir?
Gerçek erdem nedir sorusuna verilebilecek en iyi yanıtlardan birisi de; kendini beğenmemek, YAPTIKLARINI YETERLİ bulmamak değil midir aslında? Bakınız! Sokrates: “Tek kesinlik, erdem bilgisindedir, erdem öğrenilir, kişiler bilmedikleri için kötüdürler, erdem birdir, bölünmez, ayrılmaz; erdem, insanın kendini bilmesi, tanımasıdır” diyor.
Kim ne derse desin, kesinlikle erdem, bir nevi “tabirimi caiz görünüz” bir yerde vaaz olarak, nutuk olarak kullanılmamalıdır. Kişi, eğer “erdemini” ortaya çıkarırsa “erdemli” sayılır. Bunun tersine çağdaş anlamda “erdem”, otoriter ahlakın bir koşuludur. Kişi, kendisine karşı ve kendisinden sorumlu olmalıdır. Ait olma ve birey olma arasında bir denge kurmalıdır. Saydıklarımızın hepsi birer erdemdir. Bu erdemler yaşamda belirli bir zaman içinde edinilirler.
Erdem, insanın kendisine karşı SORUMLULUKLARINI yerine getirmesidir. Kısacası erdem, insanın KENDİNİ AŞMA gücü değil midir? Kendini aşmak için çabalayan insan, evrensel oluşuma her an biraz daha artan bir çapta katılmaktadır. ACABA HERKES İLKELİ VE ERDEMLİ BİR İNSAN OLABİLİR Mİ? Yanıtını her yurttaş gibi haklı olarak merak ediyorum. Bir bilen varsa söylesin lütfen!
Sizleri bilmiyorum ama şahsen ben yaşadığım toplumda, kentte, bulunduğum ortamlarda; görev ifa ettiğim kurum ve kuruluşlarda SIRADAN BİR İNSAN OLMAK YERİNE ilkeli, bulunduğu ortam ve topluma GÜVEN VEREN hizmet eden bildiklerini deneyim ve tecrübelerini halkıyla paylaşabilen kısacası erdemli bir insan olmayı-yeğlerim. Ne mutlu erdem sahibi olanlara, ne mutlu hayatı boyunca erdemli bir insan olarak yaşamını sürdürenlere! Hoşça kalın dostça kalın!