Altın madenlerinde siyanürle ayrıştırılan yani “altını” alınan siyanürlü “atık” toprağın biriktirildiği yere Heap Leach (Yığın Liçi) denildiğini hatırlatan Akcura 13.02.2024 günü Erzincan ili İliç İlçesi Çöpler Kompleks Maden Sahasında meydana gelen facianın bilirkişi raporundan bir bölümü paylaştı.
Erzincan’da yaşanan ve 9 kişinin toprak altında kalarak yaşamını yitirdiği olayda altın madeninin yığın liçinden 10 milyon metreküp olarak hesaplanan bir kütle kaymıştı. Öz Akcura bu olaya ilişkin jeoloji bilirkişisi açısından değerleme raporunun bir bölümünü paylaştı. Raporda göre meydana gelen olay geçmişteki hataların bir sonuncu olarak değerlendirildi ve şu ifadeler kullanıldı: “ Heap leach’te meydana gelen kütle hareketi ile ilgili olarak yer seçimi, şevlendirme, bölgenin depremselliği, çevrde yapılacak patlatmalar, solüsyon şarjı, yükleme esnasında meydana gelen titreşimler gibi faktörler bu işin doğasında olduğu Heap Lecah projesini hazırlayan mühendisleri tarafından bilinmektedir. Olay günü ve öncesinde meydana gelen gerilme ve çatlakları ve deformasyonların görülmesi bu faciayı önleyecek bir projenin yapılıp uygulanmasının imkansız olduğunu göstermektedir. Heap Leach’in kapasitesi çoktan aşılmıştır. “
Öz Akcura raporda yer alan şu ifadeleri paylaşarak ayın denetimin 2011 ve 2013'te olmak üzere iki kez saha genişletme yapan ve yığın liç sahasını büyüten Kışladağ Altın Madeninde de yapılmasını istedi: “Heap Leach projelerinin (faz değişikliği ve kapasite artırılması ile ilgili tüm onaylı projelendirilmelerin) teknik üniversite veya uluslararası bir proje firması ile jeoteknik-geoteknik açıdan uygunluğunun denetimi yapılarak projenin kusurlarının belirlenmesi gereklidir."
KIŞLADAĞI’NDAKİ LİÇ SAHASI NE KADAR BÜYÜDÜ ?
Öz Akcura Kışladağı Altın Madeninin liç alanının 20 yıllık süreçte ne kadar büyüdüğünü rakamlarla şu şekilde anlattı:” Madenin açılması için hazırlanan 2004 tarihli ilk ÇED dosyasında maden sahası 500 hektardı. Liç sahasının; genişliği 80, uzunluğu 200-600 m, yüksekliği 10 m olan beş ayrı panelden oluşacağı ve her panelin toplam uzunluğunun 60 m olacağı, her bir panelde 20-30 milyon ton maden kayasının siyanür liçi ile işlem göreceği yazıyordu. 2011 ve 2013 yıllarında kapasite artışı yaptılar ve madem sahası 2509 hektara yükseltildi ve liç sahası birken iki oldu. 2004’te 60 metre olan panel yükseklikleri de 120 m’ye çıkarıldı. Liç sahasının genişliği 3 milyon metrekare. Cumhuriyet mahallesi genişliğinde bir alan ve siyanür liçine maruz kalacak maden kayası toplamda 600 milyon ton olarak değiştirildi.”
MECLİS ARAŞTIRMA KOMİSYONU UŞAK’A GELİYOR
Alınan bilgilere göre Erzincan’in İliç İlçesindeki Bir Altın Madeninde Meydana gelen kazanın tüm yönleriyle Araştırılması ve Benzer Kazaların önlenmesine yönelik Tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu TÜPRAG Kışladağ Altın Madeninde de incelemelerde bulunacak. Çarşamba günü (10.07.2024) tarihinde Uşak’a gelmesi beklenen komisyon üyeleri ertesi günü Kışladağı’na geçerek alan incelemesinde bulunacak.