Alzheimer hastalığını ; “İleri yaşlarda “demans” tablosuna en fazla neden olan, yaşam süresinin uzamasıyla birlikte giderek artan sıklıkta görülen, topluma getirdiği fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik etkiler nedeniyle de önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilen yıkıcı bir hastalık” olarak betimleyen Akdağ, bu nedenle, her yılın 21 Eylül günü “Dünya Alzheimer Günü” olarak belirlendiğini bu vesilesiyle hastalığa ve etkilerine dikkat çekmek üzere çeşitli faaliyetler gerçekleştirildiğini, 2023 yılının temasının ise "Alzheimeri Tanı, Alzheimerden Korun” şeklinde belirlendiğini ifade etti.
DEMANS, ÖLÜM NEDENLERİ ARASINDA DA YEDİNCİ SIRADA
“Demans” ı ise hafızayı, düşünmeyi, günlük aktiviteleri gerçekleştirme yeteneğini olumsuz etkileyen ve genellikle ilerleyici karakter sergileyen çöküntü halleri olarak tarif eden Akdağ Demans ile ilgili olarak Dünya Sağlık Örgütünün verilerini şu şekilde paylaştı;
- Dünyada 55 milyondan fazla demanslı hasta mevcuttur.
- Küresel olarak yaşlı insanlar arasında engelliliğin ve bağımlılığın en önemli nedenlerinden biri demanstır.
- Demans, önde gelen ölüm nedenleri arasında da yedinci sıradadır.
- Alzheimer hastalığı demans vakalarının yarısından fazlasını (yüzde 60-70) oluşturmaktadır.
TÜRKİYE’DE 460 BİNDEN FAZLA ALZHEİMER HASTASI VAR
TÜİK tarafından yayımlanan 2022 yılı Türkiye Sağlık Araştırması Raporu’na göre, ülkemizde 65 yaş üzerindeki bireylerde Alzheimer görülme sıklığının yüzde 5,5 olarak ölçüldüğünü, buna göre ülkemizde 460 binden fazla Alzheimer hastasının bulunduğunu hatırlatan Akdağ, hastalık hakkında şu bilgileri verdi; “ Alzheimer hastalığı sinir hücrelerinin kaybı ve beynin ilerleyici harabiyetine neden olan, iyileşmesi mevcut şartlarda mümkün olmayan, 5-10 yıllık süreci kapsayan ve yavaş seyreden ileri yaş hastalığıdır. Sağ kalım süresi hastanın yaşı, tanı sırasındaki evresi ve yeni hastalıkların ortaya çıkmasıyla yakın ilişkilidir. Erken evrede bu süre 10 yıl veya biraz üzeri iken, ileri evredeki bir hasta için ortalama 3 yıldır. Uzun yıllardır bilimsel araştırmalara konu olsa da genetik geçiş gösterenler haricinde hastalığın gelişim nedeni kesin olarak belirlenebilmiş değildir. Bununla birlikte hastalığı ve seyrini etkileyen bir kısım risk faktörleri belirlenmiş olup bu faktörler; ileri yaş (65 yaş üzeri), sigara kullanma, fazla alkol tüketme, yetersiz ve dengesiz beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, sosyal olarak izole olma, düşük eğitim düzeyi, ailede Alzheimer öyküsü, yüksek tansiyon (hipertansiyon), yüksek kan şekeri (diyabet), aşırı kilolu veya obezliktir”
HASTALIĞIN 10 BELİRTİSİ
Hastalığın tanısının klinik bulgulara dayanılarak konulduğunu, üzerinde yoğun çalışmalar yapılsa da hastalığın kesin tedavisi bugün için bulunmadığını dikkat çeken Akdağ , tipik olarak öğrenme ve yakın bellek bozukluğu ile kendini gösteren Alzheimer Hastalığının 10 belirtisini şu şekilde sıraladı;
1. Bellek kaybı,
2. Dil problemleri,
3. Zayıf ya da azalmış muhakeme,
4. Eşyaları kaybetme,
5. Kişilik değişiklikleri,
6. Bilinen görevleri yerine getirmede zorluk,
7. Zaman ve yer oryantasyon bozukluğu,
8. Soyut düşünmede problemler,
9. Ruh hali ve davranış değişiklikleri,
10. Bir şeye başlama ya da girişim kaybı.
HASTALARA ÖNERİLER
Akdağ, bu uyarıların bilinmesinin, zamanında hekime müracaat edilmesinin, tanının mümkün olan en erken evrede konulmasının ve etkin tedavi yaklaşımlarının sağ kalım süresi ve yaşam kalitesi bakımından oldukça önemli olduğuna vurgu yaptı. Akdağ semptomların yönetilmesinde hastaya yardımcı olabilecek birtakım önerileri ise şu şekilde sıraladı;
- Fiziksel olarak aktif kalmak,
- Sağlıklı beslenmek,
- Sigara içmeyi ve alkol almayı bırakmak,
- Keyif alınan şeyleri yapmaya devam etmek,
- Zihni aktif tutmanın yeni yollarını denemek,
- Önemli şeyleri not almak,
- Arkadaşlar ve aile fertleriyle vakit geçirmek,
- Düzenli doktor kontrollerini yaptırmak.
HABER / ZÜLAL KARADEDELİ