Türkiye Kömür İşletmelerinin www.tki.gov.tr internet adresinde yayınlanan 2022 Şubat fiyat listesinde Manisa Soma Kısıkdere +18 yıkanmış 10-18 mm kömürün fiyatı 1 170 TL (torbalı) + KDV olarak açıklandı. Ege’de Yenigün Gazetesi olarak yine Türkiye Kömür İşletmelerinin internet sitesinde yayınlanan Uşak’taki kömür bayilerini aradık. Konuştuğumuz iki bayi bu kömürün şu an elinde olmadığını söyledi, diğer bayi 2 bin lira istedi, bir diğeri ise 2 bin 650 TL fiyat biçti. Arz yetersizliğinden dolayı kömürün kara borsaya düştüğü, bayiden alınan kömürün ikinci üçüncü kez satıldığı iddia edildi.
SOMA KISRAKDERE +18 (10-18 TORBALI) KÖMÜRÜN FİYATI EN FAZLA NE KADAR OLMALI?
Ege’de Yenigün Gazetesi olarak bir ton kömürün kaç liraya satılması gerektiğini araştırdık.
Türkiye Kömür İşletmelerinin 2022 Şubat fiyat listesinde yer alan Kısrakdere +18 10-18 mm (torbalı) kömürü baz aldık. Listedeki en pahalı kömür olan bu kömürün ton fiyatı bin 1170 TL . Kömürün işletme çıkış fiyatını ( 1170 + 210,6 - KDV )1380,60 TL olarak bulduk. Yine aynı sitede bayilere kömürlerin yüzde 15 bayi payı ve gideceği yerin uzaklığına göre nakliye eklenerek satılması isteniyor. 1380,60 liraya 207,09 (Bayi payı yüzde 15) eklendiğinde kömürün nakliye hariç maliyeti 1587,69 lira oluyor.
Uşak- Soma arası D300- E96 ve D555 üzerinden 226 kilometre. Bir treyler (TIR) ortalama 26 ton yük taşıyor ve dolu-boş yakıt masrafı kilometrede 0.55 litre. (Hesaplama, yıllarca kendi tırıyla uzun yol çalışmış ve halen bu işi yapmakta olan bir tır şoföründen yardım alınarak yapıldı) 226 x 0,55 : 124,5 çıkıyor, biz 125 litre motorin yaktı diyelim ve İzmir pompa fiyatlı olan 14,68 lirayı baz alalım 14,68 x 125 = 1835 TL yakıt masrafı çıkıyor. Biz 2 bin TL diyelim ve böylece ton başına 2000:26= 76,92 liralık bir maliyet biniyor, biz bunu fazla fazla ton başına 100 TL yapalım ve hesabı şöyle alt alta yazalım:
1170 + 210,6 = 1380,60
1380,60 + 207,09 = 1587,69
1587,69 + 100 = 1687.90
Yani, Ege Linyit İşletmeleri’nden alınan Soma Kısrakdere yıkanmış 10-18 (torbalı) bir ton kömürün Uşak’ta satılması gereken bedel 1687.90 TL. Buna diğer giderler olarak 100 lira eklense bile bir ton kömürün en çok 1787.90 TL lira gibi bir rakama satılması gerekiyor. Ege Linyit İşletmeleri yetkilileri de bir ton kömürün en fazla 1800-1900 bandında satılması gerektiğini bildirirken Uşak’ta 2 bin lira, 2 bin 650 lira gibi rakamlar nasıl ortaya çıkıyor?
YERLİ KÖMÜR TALEBİ KARŞILAYAMIYOR
Konuya ilişkin gazetemize açıklama yapın Ege Linyit İşletmeleri yetkilisi de bu konudan muzdarip. Türkiye genelinde 800’ü aşkın bayilerinin olduğunu vurgulayan yetkili, bayilerden gelen talepleri karşılamanın mümkün olmadığına dikkat çekti. Türkiye’de çıkarılan kömürün hiçbir zaman iç piyasaya yetmediğini hatırlatan yetkili, önceden ithal kömürün bu ihtiyacı karşıladığını ancak son zamanlarda onlara da zam geldiğini, bu zammın dövizdeki kur artışlarıyla birleştiğinde ton fiyatı 4 bin lirayı aşan ithal kömürü vatandaşın alamadığını ve dolayısıyla iç piyasaya yöneldiğini söyledi. Yüzeydeki kömür stoklarının da bittiğini dile getiren yetkili derinlere girildikçe de maliyetin arttığı ifade etti.
2023 YILINDA İTİBAREN ÖZEL ŞİRKETLER DEVREYE GİRECEK
Özel şirketlerin 2023 yılından itibaren kömür çıkarmaya başlayacağı bilgisini veren yetkili konuya ilişkin anlaşmaların 2018 yılında yapıldığını ancak fizibilite çalışmalarının 2023 yılında biteceğini ve ocakların gelecek yıl itibariyle kömür çıkarmaya başlayacağı bildirdi. Ancak o zaman piyasada kömür arzının artacağı o zamana kadar maalesef bu şekilde devam edileceğini söyledi. Ayrıca kurum tarafından verilen bilgilerde 1 ton kömürün satış fiyatının en fazla 1800-1900 bandına olması gerektiğine dikkat çekildi.
HABER / BAYRAM KELEŞ