Düz lise okuyan yeni nesil gençlere bakıyorum; Bir dönüm tarla işlemeden, bir sezon harman dövmeden, bir inşaatta çalışmadan, bir metre bez dokumadan, bir tekne hamur yoğurup saçta, fırında ekmek yapmadan, ateşi yakıp bir tas çorba yapmadan günleri test çözerek geçip geçiyor.
Test ile büyütülen AVM çocuklarına zor öğretiriz ekmeğin kıymetini. Çocuklarımız 1-2 yıl anaokulu 4+4+4 yöntemi ile ilk ve ortaöğretim derken 13-14 yıl okul görüyor. 18-19 yaşında bitiyor lise.
Mesleği olmayan 19 yaşındaki genç ne yapabilir?
Tek çare var o da üniversite eğitimi almak.
19 yaşına kadar mesleki anlamda teknik tek ders almamış gencimiz 2 yıllık meslek yüksek okulunda seçtiği mesleği öğrenip tekniker olabilir mi? İyi bir fakülte kazanmak için ilâve dershane yılları ile bazen yaş 20' lere geliyor. 23-25 yaşında fakülte bitiyor. Biraz geç değil mi? Geçmişte 5+3+3 ile ilk ve ortaöğretim 11 yıldı. Biran önce öğrenciler üniversiteye gider ekmeğini ele alırdı. Ancak teknik lise okuyanlar 4 yıl lise okur ve eğitim 12 yıla çıkar teknisyen unvanı ile mezun olurlardı.
Zorunlu eğitimin 12 yıl olması normal ancak ana sınıf eğitimi bu eğitime dahil edilmeli ve düz liseler yine 3 yıla indirilerek bir an önce mesleki eğitime yönlendirilmelidir ki bir an önce herkesin mesleği olsun.
Aileler ve okullar için büyük bir sorun daha var. Ortaokul sonrası okumak istemeyen çocukların oluşturduğu gerilim. Ortaokul eğitimi sonrası çıraklık eğitim merkezlerinin verdiği 3 yıl çıraklık 3 yıl kalfalık eğitimi de temel eğitimden sayılsın.
Kaportacı, motorcu, inşaat ustası, tesisatçı, terzi, kuaför gibi usta, zanaatkar olmak isteyen çocuklarında önü açılsın. Şu an çırak bulunamıyor, ahilik sistemi çöktü. Okumak istemeyen bir genci lisede öğretmenler okulda nasıl tutsunlar?
Çıraklık eğitim sisteminin tekrar ayağa kaldırılması yanında meslek liselerinin tekrar ele alınması gerek.
Meslek lisesi öğrencilerine burs verilmesi, parasız yatılı eğitim olanakları sağlanması, mezun olunca mikro krediler ile iş sahibi olmasının yolunun açılması, üniversite sınavında alanında meslek yüksek okulları ve mühendislik eğitimine ek puan verilmesi meslek liselerini yeniden cazip hale getirecektir.
Yatılı Meslek - Teknik liseler ile kırsal kesimin çocuklarına yol açılmış olur, iş imkanı sağlanmış olur. Yeni, modern köy enstitüleri mantığında işleyen çağı yakalayan mesleki okullar, üretimi arttırmanın tek yoludur. Özellikle tarım okulları kırsal bölgenin üretimini arttırmak için yaygınlaştırılmalıdır.
Bugün gelişmiş dediğimiz ülkelerin hamurunda meslek liseleri teknik okullar var. Patent, teknik gelişim, teknoloji istiyorsak teknik eğitime dönüş şart.
Türkiye artık tüm çocuklarını düz lise eğitimine yönlendirmekten vazgeçmelidir.
Binlerce yıllık ahilik kültürü unutulmamalıdır.
Unutmayalım ki meslek lisesi memleket meselesidir.
